Aktualności Aktualności

Powrót

Zwierzęta i susza

Zwierzęta i susza

W Poznaniu spadł pierwszy od wielu dni deszcz. Od kilkunastu lat obserwujemy w Polsce długotrwałe okresy suszy. Brak intensywnych wiosennych opadów deszczu oraz bezśnieżne zimy powodują, że susza w lasach to wyraźne zagrożenie dla życia jego mieszkańców.

Badania wskazują, że we wszystkich nadleśnictwach lasów nizinnych występują objawy braku wody. W ponad połowie z nich niedobory wody są zjawiskiem trwałym. Spadek poziomu wód na śródleśnych zbiornikach wodnych powoduje ich wysychanie bądź zarastanie roślinnością łąkową, co w rezultacie skutkuje spadkiem liczebności płazów i gadów, a ssakom i ptakom leśnym utrudnia dostęp do wody.

Przy obecnej pogodzie, płazy (choć z problemami) są w stanie jeszcze odbyć gody – mają one miejsce od końca marca, najpóźniej do końca czerwca w przypadku ropuchy zielonej, żaby jeziorkowej, śmieszki i wodnej.

Problem zaczyna się w okresie składania jaj (zasadniczo czerwiec - wrzesień) i rozwijania się kijanek. Nie ma gdzie składać jaj, bo woda wyschła, a nawet jak to się uda, to wysycha, zanim kijanki przeobrażą się w dorosłe płazy. Woda przy wysokich temperaturach ma mniej tlenu i jest bardziej narażona na zakwity, co dodatkowo zagraża populacjom płazów. Płazów, które są w Polsce pod ochroną ścisłą.

Zdjęcie przedstawia żabę pod wodą z mnóstwem skrzeku, czyli płazich jajeczek w tle. Fot. Ryszard Czaplewski

31 grudnia 2022 roku weszło w życie Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu w sprawie uznania za rezerwat przyrody  „Czarne Doły”. To 99 rezerwat na terenie województwa wielkopolskiego, a drugi rezerwat żółwia błotnego w Nadleśnictwie Karczma Borowa.

Należy pamiętać, że mokradła, bagna, sadzawki, oczka wodne, trzęsawiska to nie tylko retencja wody, ale i zachowanie środowiska życia i miejsca rozrodów traszek, żab, ropuch, kumaków.

Zwierzęta leśne mają problem nie tylko z dostępem do wody, ale też z pożywieniem. Podczas suszy  roślinność nie kusi zielenią, bo w większości usycha. Susza w lesie niesie głód. W dłuższym horyzoncie czasowym może mieć to tragiczne konsekwencje

Cieszmy się dzisiaj z takich miejsc jak dwa rezerwaty „Ostoja żółwia błotnego” i „Czarne doły” znajdujące się na terenie Nadleśnictwa Karczma Borowa. Ten drugi został utworzony na koniec ubiegłego roku. Oba mają na celu ochronę jednego z nielicznych stanowisk żółwia błotnego – (Emys orbicularis), jedynego gatunku żółwia naturalnie występującego w Polsce. Żyją tam również zaskrońce, ropuchy, kumaki i żaby brunatne.

Zdjęcie przedstawia żółwia błotnego wychodzącego z wody, pokrytego roślinnością wodną. Fot. Tomasz Skorupka.

Tak jak na początku woda była kolebką życia na Ziemi, tak dzisiaj warunkuje jego przetrwanie. Stąd tak ważne jest byśmy dbali o jej zasoby i zatrzymywali ją w środowisku. 

Wraz z 16 Nadleśnictwami z terenu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu realizujemy projekt "KOMPLEKSOWA RENATURYZACJA MOKRADEŁ ORAZ ODTWARZANIE NATURALNYCH WILGOTNYCH SIEDLISK PRZYRODNICZYCH NA TERENACH OCHRONNYCH REGIONALNEJ DYREKCJI LASÓW PAŃSTWOWYCH W POZNANIU PRZEZ ZWIĘKSZANIE RETENCYJNOŚCI WODNEJ ORAZ SPOWALNIANIE ODPŁYWU WÓD" dofinansowany w ramach Funduszy Norweskich i EOG. Jedną z głównych korzyści wynikających z projektu jest zwiększenie zdolności do magazynowania wody przez lasy, a tym samym zasilenie wód gruntowych i podziemnych. Wpłynie to na poprawę funkcjonowania całego ekosystemu.