Na przełomie IX/X w. na Zawodziu, w bagnistej pradolinie Prosny wzniesiono gród, otoczony wałem, zabezpieczony fosą, dwukrotnie powiększany do powierzchni 17 500 m². Powstanie grodu ożywiło rozwój istniejącej już osady rzemieślniczej z kościołem św. Wojciecha oraz utworzenie obok otwartej osady targowej. Zespół obu osad oraz grodu stał się jednym z ważniejszych ośrodków politycznych i handlowych, to właśnie z Kalisza dynastia Piastów rozpoczęła swój militarny podbój grodów położonych na obszarze dzisiejszej Wielkopolski. Według "Kroniki" Galla Anonima w 1106 r., Bolesław Krzywousty zdobył i spalił gród po walce z bratem Zbigniewem.

W 1155 roku za panowania Mieszka III Starego, na miejscu wcześniejszego kościoła zbudowano kamienną kolegiatę św. Pawła, a gród stał się jedną z głównych siedzib książęcych. Kolegiata miała pełnić rolę nekropolii władców księstwa i dlatego w świątyni pochowano samego księcia oraz zmarłego kilka lat wcześniej jego syna Mieszka Młodszego (zm. 1193r.). Pod koniec XII wieku na terenie grodu powstała z polecenia księcia Mieszka Starego murowana wieża, która była jednym z pierwszych tego typu obiektów na terenie Polski. Była to zapewne wieża ubezpieczająca bramę w obwodzie drewniano-ziemnych wałów, wchodząca w skład większego zespołu monumentalnych budowli na grodzie kaliskim, do których zaliczyć można kolegiatę św. Pawła wzniesioną w miejscu drewnianego kościoła z początku XI wieku oraz prawdopodobnie palatium.

O ważnej roli Ziemi Kaliskiej w początkach Państwa Polskiego możemy się dowiedzieć z filmu „Ukryte Gniazdo Dynastii”, oglądając film w ciekawy sposób zapoznajemy się z historią regionu, przede wszystkim poznajemy jednak historię związaną z grodem na Zawodziu.

Śmierć Mieszka III Starego w 1202 roku zapoczątkowała początek walk o gród, który często zmieniał właściciel. W 1233 książę śląski Henryk Brodaty, opanowując Wielkopolskę zdobył gród kaliski wykorzystując odsunięcie rzeki, a niszcząc go przypieczętował jego koniec na terenie Zawodzia.

W 2007 gród częściowo zrekonstruowano, odtwarzając m.in. bramę wejściową z mostem, fragment dawnych umocnień obronnych, zabudowę mieszkalną a także część przyziemną romańskiej kolegiaty tworząc Rezerwat Archeologiczny Zawodzie.

• kaliski gród wybudowany został w latach 60. IX wieku na piaszczystej wyspie otoczonej wodami Prosny? Czyli na tzw. Ostrowie? 

• wielu badaczy jest zdania, że to właśnie z Kalisza dynastia Piastów rozpoczęła militarny podbój grodów położonych na obszarze obecnej Wielkopolski?....może to właśnie stąd pochodzi powiedzenie "ostrożnie mijaj Kalisz".

• swój złoty okres wczesnośredniowieczny Kalisz przeżywał za panowania księcia Mieszka III Starego, to właśnie wtedy Kalisz, obok Poznania i Gniezna, był jednym z trzech głównych grodów w Wielkopolsce. 

• w XIII wieku nadszedł kres warowni na Zawodziu i to za sprawą śląskiego księcia Henryka Brodatego.