Web Content Display Web Content Display

Operaty glebowo siedliskowe podstawą tworzenia planu urzędzenia lasu

O tym czym są operaty glebowo-siedliskowe oraz jakie znaczenie mają w dalszym procesie tworzenia planu urządzenia lasu opowiadają leśnicy z nadleśnictwa Konstantynowo.

Nowy operat siedliskowy oraz opracowanie fitosocjologiczne przygotowało dla nadleśnictwa Konstantynowo Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej  - Oddział w Poznaniu. To bardzo złożone opracowania, które są tworzone na podstawie znowelizowanej Instrukcji urządzania lasu.

Skartowane gleby i siedliska leśne służą m.in. do wyznaczania granic wyłączeń, projektowania gospodarczych typów drzewostanów i propozycji sposobów zagospodarowania dla każdego wydzielenia.

Przedmiotem prac siedliskowych na obszarach lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia są warunki siedliskowe wyrażone w formie typu siedliskowego lasu (TSL), w ramach zbiorowiska roślinnego lub siedliska przyrodniczego. Wynikiem prac siedliskowo-gleboznawczych jest sporządzona dokumentacja na potrzeby hodowli lasu oraz planowania urządzeniowego. Zawiera ona propozycje potencjalnych składów gatunkowych drzewostanów, które są najbardziej pożądane na poszczególnych siedliskach leśnych.

Innymi słowy informuje ona leśników, które gatunki drzew będą odpowiednie do posadzenia na danym terenie, uwzględniając wymagania ochrony przyrody i cele gospodarcze.To niezwykle istotna analiza, wpływająca na prawidłowy rozwój późniejszego lasu i jego wszystkich elementów, od bioróżnorodności po zdrowotność drzewostanu i jego odporność na różne czynniki atmosferyczne czy biotyczne, np. gradacje owadów szkodliwych dla gospodarki leśnej.  Wyobraźcie sobie, co by się działo, gdyby na żyznym siedlisku, odpowiednim dla lasów mieszanych posadzono np. monokultury sosnowe? Dostosowanie do możliwości produkcyjnych danego siedliska ma również bardzo ważny aspekt gospodarczy i ekonomiczny.

By stworzyć prawidłowo funkcjonujący ekosystem leśny potrzeba multidyscyplinarnej wiedzy, opartej na wielu dziedzinach leśnych, m.in urządzaniu lasu, siedliskoznawstwie, fitosocjologii, gleboznawstwie, inżynierii środowiska, ochronie przyrody i środowiska.

Analiza tych wszystkich czynników to prawdziwa sztuka, czerpiąca wiedzę z praktyki a zarazem z nowoczesnych metod badawczych, założeń naukowych a także, bardzo ważnego, doświadczenia.

W celu prawidłowego rozpoznania warunków siedliskowych w każdym nadleśnictwie wykonywane są prace glebowo-siedliskowe. Przyjmuje się, że aktualność opracowań glebowo-siedliskowych wynosi ok. 50 lat, z tym że bardzo często zmiany w środowisku przyrodniczym następują na tyle szybko, że konieczne jest skrócenie tego okresu między kolejnymi badaniami siedliskowymi. Prace glebowo-siedliskowe sporządza się na ogół przed rozpoczęciem prac urządzeniowych w danym nadleśnictwie.
 
Polegają na:
  • założeniu odpowiedniej liczby powierzchni typologicznych, na których wykonywane są odkrywki glebowe lub wiercenia a także zdjęcia fitosocjologiczne;
  • wykonaniu analiz chemicznych próbek pobranych z odkrywek glebowych;
  • kartowaniu typów i podtypów gleb oraz siedlisk leśnych. Kartowanie obejmuje szczegółowe wkreślenie na mapy gospodarcze granic zasięgu utworów glebowych i typów siedliskowych lasu;
  • sporządzenie elaboratu glebowo-siedliskowego, opisującego warunki przyrodnicze nadleśnictwa oraz charakterystykę wyróżnionych typów gleb i siedlisk leśnych. Elaborat zawiera również propozycje dotyczące ustalenia najbardziej odpowiednich składów gatunkowych drzewostanów dla wyróżnionych jednostek siedliskowych.