Leśna skarbnica - Arboretum w Sycowie

Sycowskie Arboretum to wyjątkowe miejsce na mapie naszej Dyrekcji. Jest jednym z największych w Polsce ogrodów botanicznych, którego skarb stanowią kolekcje drzew i krzewów, liczące ponad 1400 gatunków i odmian. Ciągle też wzbogaca swoje zasoby, ostatnio zaś jego pracownicy wybrali się aż w Góry Świętokrzyskie, by pozyskać kolejne cenne nabytki. Były nimi pędy Dębu Bartek, które posłużą do stworzenia klonów tego znanego i niezwykle sędziwego drzewa.

Arbor czyli drzewo

Arboretum leśne im. prof. S. Białoboka w Stradomii przy Nadleśnictwie Syców, bo tak brzmi pełna nazwa tego obiektu, powstało w 1990 roku w miejsce działającej tu wcześniej szkółki leśnej. Zajmowano się w niej szczepieniem sadzonek na potrzeby plantacji nasiennych, z których nadleśnictwa w całej Polsce mogły czerpać nasiona do sadzenia lasu. Z upływem czasu szkółka rozwijała się i rozszerzała swoją działalność również o rozmnażanie gatunków rzadkich i chronionych.

Patron Arboretum, czyli profesor Stefan Białobok był wybitnym polskim dendrologiem oraz twórcą i wieloletnim dyrektorem Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku. Misja sycowskiego Arboretum nawiązuje do jego działalności, jest nią bowiem ochrona i zachowanie dla przyszłych pokoleń najcenniejszych genów drzew, jak i innych roślin związanych z lasami.  

Zdjęcie przedstawia plantację nasienną jarzębu brekinii. Fot. Archiwum Arboretum w Sycowie.

 Znajduje się tu jedna z najbogatszych w Polsce kolekcji sosen, można również podziwiać różaneczniki lub gatunki, które są prawdziwą rzadkością w naszych lasach, takie jak jarząb brekinia, cis pospolity czy woskownica europejska. Jednak Arboretum przede wszystkim dba o zachowanie genów drzew, które tworzą nasze lasy. Zdecydowana większość jego terenu to rozległy system upraw zachowawczych, zajmujących blisko 200 hektarów. Odpowiada to powierzchni dwóch poznańskich Cytadel! Hoduje się na nich drzewa, które są przedstawicielami różnych gatunków z terenu całego kraju. Ich pochodzenie starannie sprawdzono, tak by znalazły się tu wyłącznie najbardziej zdrowe i cenne okazy.

Małe „Bartusie” i nie tylko

"Arboretum zajmuje się również projektami mającymi na celu rozmnażanie lub tworzenie klonów znanych polskich drzew pomnikowych. W ten sposób można ocalić ich materiał genetyczny i niejako przedłużyć im życie. Tak było w przypadku Dębu Chrobry, który rósł w lesie w pobliżu Szprotawy. Niestety w wyniku aktów wandalizmu, które doprowadziły do bardzo trudnego do ugaszenia pożaru jego wnętrza, ostatecznie obumarł w 2020 roku. Jego materiał genetyczny został przekazany do Arboretum, gdzie z powodzeniem udało się wyhodować jego klony. Tego samego dokonano również w przypadku Dębu Napoleona, Dębów Rogalińskich, czy najstarszego polskiego drzewa Cisa z Henrykowa Lubańskiego"- przypomina Ada Bończyk z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.

W zeszłym tygodniu pracownicy Arboretum wyprawili się do Nadleśnictwa Zagnańsk, by pobrać pędy Dębu Bartek, najbardziej okazałego przedstawiciela tego gatunku w naszym kraju.

Zdjęcie przedstawia moment pobrania pędów Dębu Bartka. Fot. Mateusz Zapart (Nadleśnictwo Syców).

Słynny dąb zostanie rozmnożony wegetatywnie poprzez szczepienie. Polega ono na połączeniu części szlachetnej  z tzw. podkładką, która posiada system korzeniowy. Dzięki takiemu zabiegowi część nadziemna przyszłego drzewka stanowi stuprocentową kopię genetyczną Bartka. Tuż po zrośnięciu się zrazu z podkładką, drzewka trafią do szkółki leśnej, gdzie pod okiem leśników wypuszczą nowe pędy. Wtedy będą mogły trafić do różnych instytucji, aby w przyszłości, wzbogacić krajobraz w nowe drzewa”- mówi Mateusz Zapart, rzecznik prasowy Nadleśnictwa Syców.

Pędy oczywiście zostały pozyskane z należytą ostrożnością, tak by nie zaszkodzić wiekowemu drzewu. Pozwolą one jednak przetrwać Bartkowi, choćby w formie małej armii klonów.

Przekonajcie się sami

Z nastaniem wiosny Arboretum w Sycowie znów otworzy się dla zwiedzających. Już od kwietnia będzie można się tam wybrać i przekonać na własne oczy, ile niesamowitości się w nim kryje. To świetne miejsce na spacer, zajęcia edukacyjne, czy miejsce zbiorów. Na jesień, gdy dojrzewają owoce dereni, wziąć można bowiem udział w jedynym tego rodzaju wydarzeniu w Wielkopolsce, czyli Dereniobraniu. Natomiast w Punkcie Sprzedaży Roślin możecie zakupić rośliny do swojego ogrodu.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Arboretum