Lasy chronią przed suszą
17 czerwca to Światowy Dzień Przeciwdziałania Pustynnieniu i Suszy. Ustanowiony został przez ONZ 30 stycznia 1995 roku. Celem obchodów tego Dnia jest zwrócenie uwagi na sposoby zapobiegania pustynnieniu i suszy. Niebywałą rolę w tym zakresie spełnią lasy i retencja, którą od lat prowadzą leśnicy.
Czym jest pustynnienie?
To zjawisko, które nie dotyczy tylko krajów strefy suchej, występuje, chociażby pod postacią stepowienia np. w Wielkopolsce. Przyczyną jest niedostatek wody w glebie, zachwianie bilansu wodnego i susze, wiążące się ze zmianami klimatycznymi. Jednocześnie spływ powierzchniowy nasila się, przez co woda nie zdąża wnikać w glebę, a parowanie z powierzchni gruntu zwiększa się. Nasadzenia drzew to doskonała recepta na przeciwdziałanie pustynnieniu. Las stabilizuje podłoże, zapobiega erozji, a także przywraca pokrywę roślinną na terenach zdegradowanych.
Nie od dziś wiadomo, że zatrzymana woda w lesie pozwala na jego lepsze funkcjonowanie. Rośliny mające dostęp do wody nie są narażone na choroby, natomiast w zróżnicowanej przestrzeni leśnej chętniej pojawiają się nowe gatunki zwierząt, roślin i grzybów.
W latach 2015-2022 wielkopolscy leśnicy, działając w ramach projektu „Kompleksowy projekt adaptacji lasów do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" zamierzają przebudować i zmodernizować 86 obiektów, w tym 35 zbiorników oraz 44 obiekty przywracające funkcje obszarom mokradłowym, tworzące retencję korytową i powodujące spowolnienie odpływu wody.
Czym jest mała retencja?
To zatrzymywanie jak największej ilości wody, jej powierzchniowych i gruntowych zasobów. Leśnicy, gospodarując w myśl zasad zrównoważonej gospodarki leśnej, realizują działania w zakresie małej retencji.Metr kwadratowy gleby leśnej może zgromadzić do 200 litrów wody.Od wielu lat w lasach powstają urządzenia hydrotechniczne spiętrzające wodę tzw. zastawki oraz zbiorniki. Odtwarzane są stawy i mokradła, powstają przepusty i oczka wodne. Istotą małej retencji jest spowalnianie odpływu wody z terenów leśnych. Co do zasady mała retencja nie zakłada budowy dużych obiektów hydrotechnicznych, w postaci tam, czy też dużych zbiorników wodnych. Koncentruje się na spowalnianiu odpływu wody, naśladując przy tym przyrodę. Obiekty małej retencji budowane są z kamieni, ziemi, drewna czy faszyny. Nie mają spektakularnej formy, wtapiają się w leśne otoczenie, przybierając postać małych oczek wodnych, mokradeł i niskich spiętrzeń.