Dzień Boćka

Dzień bociana białego już od 13 lat obchodzimy dzięki inicjatywie Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody! W tym dniu powinniśmy się zastanowić jakie są zwyczaje bocianów oraz jakie zagrożenia na nie czyhają.

Bocian jest ptakiem, który towarzyszy człowiekowi od setek lat. Zna go każde dziecko i dorosły.  W Polsce Więcej o bocianie czarnym przeczytasz w artykule Wierzę w leśne zwierzę.spotkamy dwa gatunki bocianów: białego i czarnego. Ten ostatni wymaga w poszukiwaniach niezwykłego uporu i wprawnego oka. Dla leniwych Komitet Ochrony Orłów przygotował specjalną transmisję z gniazda bociana czarnego.

BOCIAN W LEGENDACH

fot. pixabayZaczynając opowieść o klekocie (bocianie białym) nie sposób nie odwołać się do legend, według których bocian zwiastuje wiosnę, a dodatkowo przynosi dzieci i szczęście. 

 

Treść legendy o bocianie przynoszącym dzieci zależy od zamieszkiwanego regionu. W Polsce, bocian najczęściej wydobywa dzieci z błota, a potem wrzuca je przez komin do domów, w których oczekuje się na potomka. 

W Polsce i na terytorium zachodniej Ukrainy znane są zawołania, zwracanie się do bociana z prośbą o dziecko. W rejonach Kalisza wołało się: 

"Bociek dokoła, przynieś mi dziecko z kościoła"

natomiast w okolicach Poznania: 

"Panie (Janie) bocianie, 

przynieś dziecko na ogonie

Bocian, bocian, daj mi trojaka, 

przynieś mi dzieciaka".

Kiedy już zauważyło się krążącego nad domem bociana, wiadomo było, że w nim pojawi się dziecko. Stąd też mówi się, że bocian to zwiastun szczęścia.Według legend bocian przynosi wiosnę, dzieci i szczęście.

Wybór miejsca na gniazdo nie pozostaje również bez znaczenia. Bociany zakładają gniazda we wcześniej przygotowanych przez ludzi miejscach np. na domach, szopach lub drzewach. Dlaczego ludziom tak bardzo zależało na ugoszczeniu bocianów? Zasiedlone przez boćki gniazdo zwiastowało dobrobyt i szczęście. Pominięte gniazdo oznaczało, że dom jest przeklęty i w niedługim czasie jeden z domowników umrze.

FAKTY O BOCIANACH

Słuchanie legend i ludowych zawołań potrafi wywołać miłe wspomnienia i uśmiech na twarzy. Jednakże, aby mówić o boćkach potrzebne są fakty. Bocian jest bardzo charakterystycznym ptakiem o biało czarnym umaszczeniu, z czerwonym, ostro zakończonym dziobem i długimi nogami. Długość nóg wcale nie jest przypadkowa. Pomaga ona brodzić ptakom po trudno dostępnych terenach w poszukiwaniu pożywienia. Zwyczajowo mówi się, że bocian je żaby. Okazuje się jednak, że nie są one jedynym pokarmem tych pięknych ptaków. Zdecydowanie częściej niż żaby, bociany jedzą jaszczurki, węże a nawet małe zające!

Na pytanie o długość życia bocianów, nie ma można udzielić jednoznacznej odpowiedzi bo osiągany wiek zależy od wielu czynników. Przeciętnie, w środowisku naturalnym bociany żyją od 8-9 lat a bociani rekordziści, nawet 29 lat! Danych o ilości przeżywanych lat dostarczają obrączki zakładane na nogi, którą bez problemu odczytasz używając lornetki.

 

Fotografia pochodzi z czasopisma Ptaki Polski nr 1/2012

Obrączki odgrywają dużą rolę w badaniu wędrówek ptaków. Na jesień wszyscy obserwujemyPierwsze obrączki zakładano ptakom już w 1898 roku. Dzięki nim, można było uzyskać informacje o dacie i miejscu obrączkowania oraz dacie i miejscu znalezienia ptaka. jesienne przeloty, bociany przez ok. 2 miesiące lecą do Afryki by dotrzeć tam w październiku lub w listopadzie. Powrót do Polski zaplanowany jest jest już na luty. Szczegóły ptasich wędrówek szczegółowo opisano w artykule Święto latających wędrowców.

W Polsce bociana można spotkać dosłownie na każdym kroku. Ale bocianie losy nie są wcale takie “kolorowe”. Co 10 lat naukowcy liczą boćki. O ile w 2004 na terenie naszego kraju było 52 tys par lęgowych to już 10 lat później liczba ta była sporo niższa (ok. 45 tys. par lęgowych).

XXI wiek oferuje nam wiele technicznych rozwiązań. Czy widziałeś, że życie bocianów możesz oglądać na bieżąco w internecie? Kliknij i przekonaj się sam.

czy wiesz, że:
  • najstarsze wzmianki o bocianie pochodzą z czasów starożytnego Rzymu? Ponoć bocian założył gniazdo na świątyni bogini Concordii,

  • gniazdo bociana może ważyć nawet 1000 kg

  • najstarsze udokumentowane bocianie gniazdo miało ponad 400 lat,

  • każdego roku samica składa 3-5 jaj, które na zmianę wysiadują partnerzy,

  • bocian nie tylko je żaby, ale i jaszczurki i węże,

  • pomysł na bocianie DIY znajdziesz w zakładce #zostańwdomu

opracowano na podstawie:

Słowiańskie Wyobrażenia ludowe,

Monitoring lotów Ptaków

Bocianopedia
Ekokalendarz