Polskie lasy należą do potencjalnie mocno zagrożonych pożarami ze względu na skład gatunkowy, wiek a także zachodzące zmiany klimatyczne. Jednak konsekwentnie budowany od czasu tragicznych pożarów z początku lat 90. system ppoż. w Lasach Państwowych jest dziś bardzo nowoczesny, działa znakomicie i tak dramatyczne pożary, o jakich dziś słyszymy w innych krajach, praktycznie są wykluczone.

Na dzień dzisiejszy nie ma powodów, by wprowadzić zakaz wstępu do lasu. Sytuacja przeciwpożarowa jest stabilna. Aktualnie na większości terenów leśnych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu obowiązuje 2 (średni stopień zagrożenia pożarowego) w godzinach południowych. Jedynie południowa Wielkopolska zanotowała 3 (najwyższy stopień zagrożenia pożarowego). Wilgotność ścioły waha się w godzinach rannych od 12 do 21%, natomiast w godzinach popołudniowych, przy drugim stopniu zagrożenia wilgotność ścioły osiąga 13%.

Kiedy wprowadzamy okresowy zakaz wstępu do lasu?
Okresowy zakaz wstępu do lasu to sposób na zapewnienie bezpieczeństwa z jednej strony człowiekowi, z drugiej – lasom i ich mieszkańcom. Wprowadzany jest decyzją nadleśniczego w przypadku występowania dużego zagrożenia pożarowego – jeżeli przez kolejnych pięć dni wilgotność ściółki sosnowej, mierzona o godz. 9 rano, będzie niższa od 10 proc. Pozwala on na sprawniejsze prowadzenie działań przeciwpożarowych i zredukowanie niebezpieczeństwa dla osób mogących znaleźć się podczas pożaru na terenie lasu. Za nieprzestrzeganie zakazu wstępu do lasu grozi mandat w wysokości 500 zł.

•  od początku roku w lasach poznańskiej dyrekcji powstało 129 pożarów, na łącznej powierzchni ok. 15 ha;
•  najwięcej pożarów wybuchło w Nadleśnictwie Kalisz (25) oraz w Nadleśnictwie Przedborów (13). Przyczyną pożarów w kaliskim nadleśnictwie był podpalacz. Sprawcę zatrzymano;
•  największy pożar wybuchł w Nadleśnictwie Góra Śląska piątego marca br., na powierzchni 2 ha. Przyczyną w tym wypadku był przerzut ognia z palących się nieużytków traw.

Główną przyczyną większości pożarów jest ludzka nierozwaga. Są to umyślnie podpalenia lub nieostrożność osób dorosłych, skutkująca przypadkowym zaprószeniem ognia. Ponad 90% pożarów powstaje w wyniku nieświadomej lub świadomej działalności ludzkiej.

Służby leśne oraz strażacy apelują do wszystkich o zachowanie szczególnej ostrożności podczas przebywania w lesie i w jego bezpośrednim sąsiedztwie. To od nas samych w głównej mierze zależy nasze bezpieczeństwo i trwałość lasu dla przyszłych pokoleń. Pamiętajmy, iż las płonie szybko, natomiast jego odnowienie, by móc ponownie cieszyć się wypoczynkiem na łonie natury, potrwa nawet 100 lat.

By ustrzec się przed tymi zagrożeniami przypominamy (zgodnie z art. 29. i 30. ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r.):

• nie wolno rozpalać ognisk i używać otwartego ognia w odległości mniejszej niż 100 metrów od granicy lasu. Spacerując po lesie nie palmy papierosów, każda iskra to niebezpieczeństwo pożaru;
• w trosce o las, jego mieszkańców, a także dla zapewnienia bezpieczeństwa odwiedzającym go turystom, po leśnych duktach nie wolno poruszać się pojazdami silnikowymi (samochodem, quadem, motocyklem). Na zmotoryzowanych turystów czekają parkingi leśne i miejsca postoju pojazdów zlokalizowane na obrzeżach kompleksów leśnych lub przy najciekawszych turystycznie miejscach. Można tu zostawić auto i udać się w dalszą wędrówkę pieszo lub rowerem. Nie zastawiajmy również autem dróg pożarowych;
• należy czytać tablice informacyjne i ostrzegawcze, stosować się do instrukcji. Przy wysokim, III stopniu zagrożenia pożarowego, obowiązuje zakaz wstępu do lasu. Sprawdzajmy aktualne komunikaty o zagrożeniu ppoż na stronie internetowej nadleśnictw;
• o miejsca, w których  można rozpalić ognisko na biwaku czy przyrządzić posiłek na grillu należy pytać w miejscowym nadleśnictwie. Są one zabezpieczone w sposób uniemożliwiający niekontrolowane rozprzestrzenienie się ognia, co eliminuje ryzyko powstania pożaru. Po zakończeniu biwakowania pamiętajmy, by nie zostawiać ogniska bez opieki, nawet jeśli pozostał tylko popiół. By mieć pewność, iż wiatr nie roznieci go na nowo należy obsypać je ziemią a wokół wykopać rowek lub odgarnąć ściółkę do czystej ziemi. Informacje o miejscach biwakowania znajdują się na stronie internetowej nadleśnictwa;
• pożar mogą spowodować również śmieci, dlatego również z tego względu pamiętajmy, by zabierać je ze sobą. Jeżeli zobaczymy nielegalne wysypiska najlepiej zgłosić to leśnikom lub policji;

Leśnicy oraz strażacy liczą na współpracę ze społeczeństwem zwłaszcza przy wykrywaniu źródeł ognia. Dlatego jeżeli podczas wycieczki turyści zauważą niepokojącą sytuację, pożar lub niebezpieczeństwo jego powstania powinni zawiadomić straż pożarną, leśników lub policję dzwoniąc pod telefon alarmowy 112 lub do straży pożarnej 998.

Nad naszym bezpieczeństwem czuwają leśnicy oraz strażacy, czyli jak działa ochrona ppoż?
Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej. Na terenie poznańskiej dyrekcji wyznaczono:

•    25 punktów alarmowo-dyspozycyjnych, rozmieszczonych w każdym z 25 nadleśnictw RDLP w Poznaniu;
•    sieć 43 dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu;
•    sieć 12 punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu;
•    sieć łączności radiotelefonicznej,
•    sieć dojazdów pożarowych,
•    bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu,
•    sieć punktów czerpania wody,
•    pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe).

W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego, czyli obecnym okresie wakacyjnym działają również leśne bazy lotnicze. Nasza dyrekcja posiada dwie takie bazy, w Jaryszewie (Nadleśnictwo Oborniki) oraz Michałkowie (Nadleśnictwo Taczanów). Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów. W chwili obecnej obszar poznańskiej dyrekcji patrolują dwa samoloty typu Dromader. Dodatkowo dla poprawy bezpieczeństwa i usprawnienia działań w przypadku wystąpienia pożarów na terenach leśnych co roku na obszarze poznańskiej dyrekcji organizowane są szkolenia i ćwiczenia dla PSP i OSP.

• w jednym z nich, w tym roku aż 75 zawodowych wielkopolskich strażaków wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów szkoliło się na terenie Nadleśnictwa Sieraków. Ćwiczenia odbyły się w ramach międzynarodowego Modułu do Gaszenia Pożarów GFFFV Poznań, będącego elementem programu Mechanizmu Obrony Ludności Unii Europejskiej. W Polsce jest 6 takich modułów GFFFV (Kraków, Białystok, Poznań, Olsztyn, Szczecin i Wrocław). W skład każdego modułu wchodzą strażacy oraz pojazdy i sprzęt z wyznaczonych Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych z danego województwa;
• ponadto w celu koordynacji działań wszystkich służb i instytucji w kontekście zapewnienia bezpiecznego wypoczynku społeczeństwa w okresie letnim oraz obozowania harcerzy na obszarach leśnych zorganizowano 29 maja br. w Komendzie Wojewódzkiej PSP w Poznaniu spotkanie na którym omówiono aktualną sytuację pożarową w wielkopolskich lasach oraz kwestię zabezpieczenia obozów harcerskich odbywających się na obszarach leśnych. W trakcie spotkania ustalono, że zostaną przygotowane wspólne wytyczne i rekomendacje służb i instytucji, które będą przekazywane organizatorom wypoczynku. Wszystkie obozowiska i kolonie odbywające się poza infrastrukturą budowlaną będą objęte skoordynowaną kontrolą służb.