W miniony wtorek leśnicy z Nadleśnictwa Włoszakowice wraz z ornitologami z Komitetu Ochrony Orłów zaobrączkowali parę młodych rybołowów. To bardzo rzadkie ptaki, w całej poznańskiej dyrekcji gniazduje tylko 1 para tego gatunku.

Rybołów objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową, wymaga ochrony czynnej i strefowej. Wpisany został do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt i do Załącznika Dyrektywy Ptasiej.

Rybołów to skrajnie nieliczny ptak, w Polsce występuje tylko 30 par. Gniazduje głównie na Mazurach i Pomorzu Zachodnim, w Północnej Wielkopolsce oraz na Ziemi Lubuskiej. W przeszłości jego liczebność była znacznie większa. Jeszcze w XIX wieku, wynosiła ok. 300 par. Spadek liczebności rybołowów spowodowany jest głównie: degradacją środowiska, nielegalnym odstrzałem oraz specyficznymi wymaganiami co do miejsca gniazdowania (sędziwe drzewa o parasolowatych koronach).

Rybołowy z Włoszakowic po wyjęciu z gniazda trafiły w ręce ornitologów, którzy dokonali skrupulatnych pomiarów. Określono m.in. wagę samicy na ok. 1,5 kg i samca na ok. 1,34 kg. Dodatkowo określono wiek - ok. 5 tygodni i pomierzono długości skrzydeł, chorągiewek, ogona, dzioba i środkowej sterówki. Ptaki otrzymały po dwie obrączki jedną srebrną ornitologiczną i czarną obserwacyjną. Na koniec gospodarze - włoszakowiccy leśnicy nadali imiona młodym rybołowom Jan i Maria.

Fot. Tomasz Maćkowiak

Fot. Tomasz Maćkowiak

Rybołów to gatunek migrujący. Na zimowiska odlatuje głównie do Afryki w październiku, a do Polski przylatuje pod koniec marca. Osobniki dożywają średnio 20-30 lat, żywią się tylko rybami, dorosła para potrafi zjeść w ciągu roku ok. 150-170 kg ryb. U ptaków występuje tzw. odwrócony dymorfizm płciowy, oznacza to, że samice są większe i silniejsze od samców.

W drugiej połowie kwietnia samica składa od 2 do 3 jaj, z których po około 40 dniach wykluwają się pisklęta. Aby rybołów wyprowadził lęgi ważne jest zapewnienie mu spokoju, stąd wokół gniazd w nadleśnictwie utworzono strefę ochrony okresowej i całorocznej. Oznacza to, że w sezonie lęgowym (od 1 marca do 31 sierpnia) nie wolno przebywać w granicy 500 m od gniazda oraz 200 m, po odlocie ptaków na zimowiska. 

• jest to jedyna para rybołowów na terenie RDLP w Poznaniu, ogólnie w Polsce występuje 30 par;
• gniazda rybołowa zlokalizowane są w pobliżu niegłębokich i przejrzystych zbiorników wodnych, bo jest to ptak czystych wód i czystego powietrza;
• ptaki te posiadają palec zwrotny umożliwia im to skuteczne chwytanie ryb, dodatkowo skoki pokrywa szorstka skóra;
• ryby namierza wzrokiem, dostrzega je nawet z wysokości 40 m, a następnie z prędkością 30-60 km/h nurkuje za nią w głąb wody nawet na głębokość 1m;
• dorosły rybołów waży 1-2 kg, a rozpiętość skrzydeł sięga 180 cm;
• u młodych ptaków na końcu dzioba można zaobserwować tzw. ząb pisklęcy - młode rybołowy będąc w jaju pocierają dziobem od wewnątrz skorupkę i dzięki temu wykluwają się,
• zazwyczaj pary pozostają w związku przez całe swoje życie, choć czasem zdarzają się zamiany partnerów po powrocie z zimowisk.

Fot. Jakub Pruchniewicz

Lasy Państwowe wraz z Komitetem Ochrony Orłów od kilku lat wspólnie prowadzą projekt pt. „Ochrona rybołowa na obszarach SPA Natura 2000”. Budują platformy lęgowe i prowadzą monitoring. Powyższe działania mają zwiększyć liczebność rybołowów w Polsce.

Więcej o tych rzadkich ptakach dowiesz się z artykułu „Pragmatyczny Łowca”.