W izbie edukacji przyrodniczo-leśnej  „Szumi bór” w Rajmundowie (Nadleśnictwo Czerniejewo)
2 i 3 lipca 2021 r. spotkaliśmy się, by podglądać niezwykłe owady – ćmy. Noc CIEMna zorganizowana została przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Poznaniu i Nadleśnictwo Czerniejewo. Wydarzenie odbyło się dzięki wsparciu finansowemu Centrum Informacyjnego Lasów Państwowych.

W programie wydarzenia była pasjonująca prelekcja leśnika i entomologa – Mirosława Maciąga. Nie zabrakło również warsztatów plastycznych podczas których można było wyklejać motyle z suszonych roślin na plastrach drewna, zrobić owady z kolorowego papieru i namalować piękne motyle techniką odbijania. Największą jednak atrakcją była możliwość obserwacji ciem przy specjalistycznym ekranie entomologicznym. W wydarzeniu uczestniczyło blisko 100 osób.

Reszta zaliczana jest do ciem.Podział na motyle dzienne i nocne jest dość symboliczny. Część gatunków ciem lata również w ciągu dnia – mówi Mirosław Maciąg.

- W Polsce występuje sporo ponad 3000 gatunków motyli, z czego zaledwie 163 gatunki to tzw. motyle dzienne.

Niesamowite okazy

Ćmy zwabiane były za pomocą różnych lamp oraz urządzenia LepiLed do białego ekranu, gdzie można było je swobodnie oglądać. Choć raczej nie kojarzą się nam z całą paletą barw, w trakcie obserwacji można było się przekonać, że ćmy są zaskakująco różnorodne. Mają różne kształty, rozmiary i magiczne kolory. Duże wrażenie zrobiły obserwacje Zawisaka borowca (Sphinx pinastri), ale również Narożnicy zdrojówki (Phalera bucephala), która po złożeniu skrzydeł wyglądem przypomina gałązkę brzozy. Ze względu na wyjątkowo atrakcyjne ubarwienie królową nocy została okrzyknięta – Krasopani poziomkówka (Callimorpha dominula). W sumie zaobserwować można było ponad 50 gatunków motyli!

Cykl rozwojowy motyla - fascynująca przemiana

To spotkanie było świetną okazją do tego, by przypomnieć sobie jak skomplikowany cykl rozwojowy przechodzą motyle. – Po wykluciu się z jaja larwa motyla, czyli gąsienica zostaje maszyną do jedzenia. Właściwie nic innego nie robi tylko je. Pożywieniem gąsienic są głównie miękkie części roślin – liście. Gąsienice szybko rosną i kilka razy linieją, czyli zrzucają zewnętrzną warstwę ciała – oskórek. Najbardziej fascynujący proces rozpoczyna się w trakcie stadium poczwarki. Wtedy owad nie rusza się i nie pobiera pokarmu, a ciało larwy ulega całkowitej przebudowie, niemal „rozpuszcza się” i właściwe na nowo tworzą się narządy i skrzydła motyla – tłumaczy Mirosław Maciąg.

Choć motyle kojarzą się nam głównie z zapylaniem kwiatów, to jednak najważniejszą rolę w przyrodzie pełnią gąsienice. Z jednej strony stanowią one potężną bazę pokarmową np. dla ptaków, a z drugiej strony wydalane ekskrementy przyczyniają się do lepszego obiegu materii w przyrodzie.