Czarna porzeczka w Polsce rośnie dziko w lasach z wysokim poziomem wód gruntowych, o utrudnionym odpływie, zwanych olsami. Występują w całej nizinnej części kraju, w miejscach, gdzie poziom wody gruntowej przez dłuższy czas pozostaje ponad powierzchnią terenu. Ols  jest jednym z najpiękniejszych, choć jednocześnie najbardziej niedostępnych i nieprzyjaznych dla człowieka typów lasu. Już po zrobieniu pierwszych kroków w jego głąb wiemy, że wędrówka nie będzie beztroskim spacerem. Miejsca takie są przez cały rok zabagnione, a okresowo całkowicie zatapiane.  Drzewostan składa się prawie wyłącznie z olszy czarnej,  mającej zazwyczaj postać strzelistego, smukłego drzewa o ciemnej korze. W podszycie - czyli warstwie krzewów – oprócz porzeczki czarnej znaleźć możemy m.in. kruszynę pospolitą, czeremchę zwyczajną, kalinę koralową  oraz niektóre gatunki wierzb.

Olsy porzeczkowe występują najczęściej na obrzeżach jezior oraz w rozległych dolinach rzecznych (ale nie bezpośrednio przy ciekach), gdzie towarzyszą nadrzecznym lasom łęgowym. Na terenie Nadleśnictwa Łopuchówko porastają brzegi Kanału Dzwonowskiego .

Ols porzeczkowy jest ostatnim etapem zarastania (sukcesji) torfowisk niskich, i przy zachowaniu odpowiednich stosunków wodnych, stanowi na torfach trwałe zbiorowisko leśne, nie ulegające dalszym zauważalnym przekształceniom.

Dlaczego warto jeść porzeczki całymi garściami ?

Czarna porzeczka  to prawdziwa bomba witaminowa, której regularne spożywanie może całkowicie zastąpić przyjmowanie witaminy C w tabletkach, a co za tym idzie – naturalnie wspomóc naszą odporność. Szacuje się, że w 100 g tych owoców znajduje się 180 mg witaminy C, co stanowi aż 258 proc. dziennego zapotrzebowania człowieka. W czarnych porzeczkach jest więc jej ok. pięć razy więcej niż chociażby w cytrusach. Jedynym źródłem, które zawiera  jeszcze więcej witaminy C niż czarna porzeczka, są owoce róży. W czarnej porzeczce znajdziemy też witaminy z grupy B, witaminę A, biotynę oraz kwas foliowy i składniki mineralne, takie jak magnez, wapń, potas i żelazo. Znajdują się w niej również mikroelementy i kwasy organiczne: luteina, garbniki, jod, mangan i bor oraz olejki eteryczne i pektyny.

Smaczne owoce porzeczki czarnej królują wśród przepisów kulinarnych. Spożywa się je w stanie świeżym, nadają się również do przerobu na soki pitne, galaretki, dżemy, wina. Mają duże zastosowanie w lecznictwie, a jak wpływają mają na nasze zdrowie?

Obecne w czarnej porzeczce flawonoidy wpływają na opóźnienie procesu starzenia i obniżenie cholesterolu we krwi, stąd już XVII wieku czarna porzeczka okrzyknięta została mianem „eliksiru młodości" .Te same związki zapobiegają również miażdżycy, wspomagają i chronią wątrobę.

Z kolei antocyjany, które znajdują się w czarnych porzeczkach działają antybakteryjnie, co cenne jest zwłaszcza dla układu pokarmowego. Zwalczają działanie bakterii E. coli, dzięki czemu nie pozwalają na rozwój groźnych problemów żołądkowych. Z kolei rutyna, nie dość, że ułatwia przyswajane witaminy C, ma korzystne działanie na naczynia krwionośne i nie pozwala na powstawanie pajączków, żylaków i siniaków. Obecność kwercetyny pozwala porzeczce wpływać na pracę układu moczowego i wspierać jego działanie zwłaszcza podczas częstych i powtarzających się stanów zapalnych pęcherza moczowego.

Okazuje się, że nie tylko owoce, ale też liście czarnej porzeczki mają prozdrowotne działanie. Zgodnie z tradycyjnymi metodami medycyny naturalnej, okład z liści czarnej porzeczki powinno się stosować na bolące, krwawiące i trudno gojące się rany. Powstrzymują też świąd po ugryzieniach komarów, ponieważ zawierają garbniki, które działają przeciwzapalnie i ściągają uszkodzoną skórę.

Po więcej ciekawostek zapraszamy na fanpage @nadlesnictwo.lopuchowko na Facebooku (Ośrodek Edukacji Leśnej "Łysy Młyn").