"Lasy. Od pokoleń dla pokoleń" to z jednej strony historia poznańskiej dyrekcji zamknięta w nietuzinkowej formie i treści, z drugiej zaś historia ludzi, którzy poświęcili swoje życie pracy zawodowej, kształtując jednocześnie kolejne pokolenia leśników. Autorzy poszczególnych rozdziałów nadali swój niepowtarzalny charakter opowieści, łącząc w klamrę historii dzieje leśników i wielkopolskiego leśnictwa na tle przemian gospodarczych, społecznych i ekonomicznych. Czytelnik śledzi te zmiany już od początków państwowości polskiej w byłej dzielnicy pruskiej poprzez drogi edukacji wielkopolskich leśników w I i II Rrzeczypospolitej po leśnictwo XXI wieku, oparte na współczesnym modelu funkcjonowania poznańskiej dyrekcji. Całość dopełnia rys historyczny wszystkich jednostek organizacyjnych podległych RDLP w Poznaniu. Zachęcamy Państwa serdecznie do lektury, która z pewnością przypadnie do gustu nie tylko leśnikom, lecz wszystkim pasjonatom historii. Dodatkowym atutem są bowiem unikalne historyczne zdjęcia, ślad w pamięci naszych pokoleń.

Słowo wstępne (Piotr Grygier)
Podpis, złożony 31 stycznia 1920 r. przez ministra Władysława Seydę pod rozporządzeniem o organizacji zarządu lasów państwowych w byłej dzielnicy pruskiej, dał początek państwowej jednostce organizacyjnej, nazwanej ówcześnie Dyrekcją Lasów Państwowych w Poznaniu. Jednostce, która przez następne dziesięciolecia przechodziła różne przeobrażenia prawne i organizacyjne. Dziewięćdziesiąt pięć lat to czas wielu zmian. Współczesne wyzwania polityczno-gospodarcze i oczekiwania społeczeństwa zobowiązują Lasy Państwowe do dalszego pogłębiania swojej misji.

Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej było naczelnym organem polskiej administracji na terenie zaboru pruskiego w okresie przejściowym – do czasu włączenia tych ziem w skład państwa polskiego, co nastąpiło 1 grudnia 1922 r. Władzą naczelną do spraw leśnych na całym obszarze byłej dzielnicy pruskiej była Sekcja Leśnictwa w Departamencie Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Jej kierownikiem został mianowany Antoni Pacyński, nadleśniczy Nadleśnictwa Babki.

Pierwszym dyrektorem Poznańskiego Okręgu Lasów Państwowych został Kazimierz Chrzanowski. Po zlikwidowaniu Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej, z dniem 1 grudnia 1922 r., Antoni Pacyński zastąpił Kazimierza Chrzanowskiego. We wrześniu 1925 r. Pacyński objął stanowisko naczelnika fundacji Zakłady Kórnickie. Kolejnym dyrektorem dyrekcji poznańskiej został Władysław Grzegorzewski, początkowo (w latach 1925–1926) będący jednocześnie dyrektorem dyrekcji wileńskiej. Po Grzegorzewskim w roku 1932 dyrekcję objął Teofi Lorkiewicz, wcześniej nadleśniczy Nadleśnictwa Sieraków (w latach 1920–1925) oraz dyrektor dyrekcji toruńskiej (1925–1932). Teofi Lorkiewicz kierował dyrekcją poznańską do wybuchu II wojny światowej.

W chwili utworzenia dyrekcji w 1920 r. obszar lasów państwowych wynosił ok. 105 tys. ha. Działało 18 nadleśnictw: Bolewice (nadleśniczy Feliks Krzyżagórski), Bucharzewo (Jan Błaszyk), Czeszewo (Kazimierz Łukomski), Drawsko (Bronisław Tomaszewski), Kąty (Franciszek Nowak), Leszno (Józef Ziółkowski), Międzychód (Brunon Hubert), Mochy (Kazimierz Borowicz), Mosina (Wojciech Herodes), Oborniki (Stefan Studniarski), Połajewo (Roch Mondy), Potrzebowice (Władysław Polski), Rychtal (Augustyn Szymkowiak), Sieraków (Teofi Lorkiewicz), Wanda (Paweł Nowak), Wielowieś (Gustaw Seegin), Wronki (Stanisław Magdziński) i Zielonka (Wiesław Krawczyński).

Jak wówczas pisano, „Cały ustrój administracyjny przejęto, względnie zatrzymano po rządzie pruskim, który jest wzorowo zorganizowany i we wszystkich szczegółach misternie opracowany". Ogólnie sytuacja była jednak bardzo trudna z powodu niedostatku kwalifikowanych kadr. Powojenna administracja leśna w Poznaniu zaczęła się organizować pod koniec stycznia 1945 r., gdy na ulicach miasta toczyły się jeszcze walki o Cytadelę.

Organizatorem dyrekcji i jej pierwszym dyrektorem 19 stycznia 1945 r. został Zygmunt Pohl. Powołano wówczas 63 nadleśnictwa, działające na obszarze ponad 388 tys. ha. W okresie powojennym dyrekcją kierowali: Zygmunt Pohl (1945–1950), Alojzy Cysewski (1951–1960), Bronisław Mikstacki (1960–1961), Jan Bartkowski (1962–1971), Jerzy Janielewicz (1972–1975), Bronisław Mikstacki (1976–1977), Kazimierz Ratajszczak (1978–1984), Janusz Bielecki (1984–1990), Adam Osiński (1991–1992) oraz od 1992 r. do początku 2016 r. Piotr Grygier.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Quercus, o numerze ISBN 978-83-64084-10-2, któremu dziękujemy również za udostępnione zdjęcia produktowe i plik do pobrania w PDF.

Dystrybucją publikacji zajmuje się Wydział Promocji, Edukacji RDLP w Poznaniu. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt: tel. 61 668 44 85, tomasz.mackowiak@poznan.lasy.gov.pl.